Halverwege

Precies een half jaar geleden plaatsten we onze eerste blog op deze website. We vertrokken uit Wageningen om een nieuw avontuur aan te gaan in Duitsland. Vandaag verblijven we alweer een half jaar aan de Bodensee. Dat betekent dat we vanaf nu weer af gaan tellen tot onze terugkeer naar Nederland. Enerzijds voelt het helemaal nog niet alsof we alweer een half jaar onderweg zijn. Het is nog steeds af en toe net alsof we op vakantie zijn, maar dat zal waarschijnlijk ook te maken hebben met het feit dat we altijd zullen blijven beseffen dat dit iets tijdelijks is. We zijn niet van plan om hier te hechten of te settelen en dat maakt dat je instelling anders is. Als het functioneert is het goed en dan ga je er ook niet veel energie in steken om het meer ‘eigen’ te maken. Dat komt wel weer als we straks echt ergens settelen. Anderzijds lijkt het ook al wel weer lang geleden dat we nog in Wageningen woonden. Als ik aan ons huis aan de Boeslaan terugdenk kan ik bijna niet geloven dat het nog maar zes maanden geleden is dat we daar de deur achter ons dicht trokken. Zo beschouwd is er toch wel een heleboel gebeurd in een half jaar tijd, hebben we een hoop meegemaakt en zijn we inmiddels best wel gewend aan onze nieuwe leventje hier.

Afgelopen weken is er niet zo heel veel bijzonders gebeurd. Eigenlijk was het wel heel erg fijn om gewoon even een paar ‘normale’ werkweken te hebben. We beginnen zowaar een beetje een ritme te krijgen. Op zaterdagochtend ringen we op Mettnau en dan hebben we meestal de rest van de dag nodig om een beetje bij te komen. Vorige week vingen we nog vijf hele mooie baardmannetjes. Dat was genieten om die zo mooi van dichtbij te kunnen bekijken! Door de week gaat Erik iedere dag naar het instituut en ga ik thuis mijn gangetje. Afgelopen weken was het ’s ochtends vaak erg mistig. Dat gaf mij dan mooi de gelegenheid om zonder afleiding wat werk gedaan te krijgen. ’s Middags is het dan steeds stralend zonnig weer en dan kan ik de verleiding niet weerstaan om naar buiten te gaan. Dan fiets ik naar de supermarkt, loop ik een ‘rondje’ om de Mindelsee of kruip ik met een goed boek op ‘het bankje’ met uitzicht op de Mindelsee, Bodensee en bij helder weer de Alpen. Deze weken heb ik ook wat meer tijd om me op culinair gebied af en toe wat uit te leven dus ik bak zo nu en dan een taart of ik maak ’s avonds iets waar ik normaal gesproken door de week geen tijd voor heb.

Het is op deze manier en met dit mooie weer niet zo moeilijk om echt van de herfst te genieten. De bossen zijn inmiddels schitterend oranje gekleurd en de bladeren komen met bakken tegelijk van de bomen. Langzaamaan begint het dan ook kaal te worden en beginnen paadjes die deze zomer een ‘kruip-door-sluip-door’ karakter hadden open te vallen. Erik geniet op de mooie dagen in de ochtend van zijn telpost op de hoogste toren van Ruïne Altbodman. Hij kan daar over de mist heen kijken en kan zo voor het werk lekker een tijdje trektellen. Vooral de vinken komen op goede dagen met duizenden per uur over. En als de trek even stil valt is er altijd nog het adembenemende uitzicht om van te genieten!

Komende week is weer een onderbreking van ons net verkregen ‘ritme’. Ze hebben hier namelijk weer een paar feestdagen die wij in Nederland niet kennen. Dinsdag 31 oktober en woensdag 1 november heeft iedereen vrij en op het instituut hebben ze maandag dan ook maar meteen vrij. Dat noemen ze dan een ‘brugdag’. Wij zijn van plan om in ieder geval een dagje naar het Zwarte Woud te gaan om op zoek te gaan naar twee vogelsoorten die we nog niet gezien hebben, de auerhoen en de ruigpootuil. Ben benieuwd!

Jonne

Liggeringer Str. 1

We hebben een vrij drukke periode achter de rug en daardoor is het even stil geweest op de blog. Vorig weekend hebben we een kort bezoek aan Nederland gebracht en hebben we een aantal van jullie weer even kunnen zien en spreken. Het was een heerlijk weekend, al is het natuurlijk altijd veel te kort om alles te doen wat je wilt en om iedereen de aandacht te geven die hij/zij verdient. Inmiddels zijn we weer een paar dagen terug in Duitsland en proberen we weer een beetje in het 'normale' ritme te komen. Niet dat dat betekent dat we niks hebben ondernomen. Zo hebben we op Eriks verjaardag (donderdag 5 oktober) ’s middags in Zwitserland (Frauenfeld) geholpen met het checken van vleermuiskasten en het uitrusten van de aanwezige rosse vleermuizen en bosvleermuizen met transponders (voor onderzoek). Door het heerlijke weer was het echt een traktatie om mee te mogen helpen met dit onderzoek. Op zaterdag 7 oktober hebben we de ochtend weer doorgebracht op het ringstation op Mettnau. Na een hele drukke eerste ronde waarin we veel vogels vingen werd het daarna helaas erg rustig. Wel vingen we nog een paar mooie goudvinken. ’s Avonds zijn we getrakteerd op een gezellig en heel erg lekker Egyptisch diner in de Max Lounge in het guesthouse. Omdat onze huidige woning maar één straat van het guesthouse verwijderd is, is het voor ons erg makkelijk om bij dit soort etentjes en feestjes aan te sluiten en dat is heel erg fijn. Er hoeft niemand naar huis te rijden dus we kunnen gewoon een wijntje mee drinken en we hoeven niet op de tijd te letten om de laatste bus nog te halen, kortom lekker ontspannen!

Over onze huidige woning gesproken: ik had beloofd jullie wat meer te vertellen over ons nieuwe appartement. Sinds 8 september wonen we op de eerste verdieping van ‘het lichtblauwe huis naast de kerk’ in Möggingen. Het appartement wordt verhuurd door Gabriëlle Engel (Gabi), een lieve zorgzame alleenstaande zeer reislustige vrouw. In ‘het seizoen’ (normaal gesproken van ca. 1 april t/m 30 september) verhuurt Gabi onze woning als vakantiewoning. Hierdoor is alles wat we nodig hebben in de woning aanwezig (meubels, keukenspullen en zelfs beddengoed en handdoeken). Aangezien wij geen meubels en zo weinig mogelijk keukenspullen etc. mee hebben genomen is het precies wat wij nodig hebben. In de wintermaanden is het moeilijker om de vakantiewoning te verhuren en Gabi is in de herfst/winter graag op reis en heeft dan niet zo’n behoefte aan het wekelijks schoonmaken en uitmesten van de vakantiewoning voor nieuwe huurders. Oftewel, het kwam voor haar prima uit dat wij de woning gedurende het hele winterhalfjaar willen huren.

We hebben hier wat meer plek dan in het guesthouse. Aangezien het langzaam kouder wordt en we meer tijd binnen door gaan brengen is dat wel heel fijn. Het appartement bestaat uit vier kamers. Je komt binnen in een langgerekte gecombineerde woonkamer, eetkamer en keuken. De keuken kijkt uit op de tuin, waar iedereen die in het ‘lichtblauwe huis’ woont gebruik van kan maken. Hierin staat ook het schuurtje waar wij onze fietsen in hebben gestald. Vanuit de keuken is er een deur naar de badkamer met een bad, douche, toilet, wastafel en wasmachine. Vanuit de badkamer kun je naar de logeer/hobbykamer waar we twee bedden voor gasten hebben (in de foto’s op elkaar gestapeld zodat ze minder ruimte innemen) en een bureautje om aan te werken of te hobbyen, wat opbergruimte voor kleding en wat extra ruimte voor het drogen van de was en het opslaan van hobbyspullen. Vanuit de logeerkamer is er een deur naar de ruime slaapkamer van waaruit we met helder weer in de verte de Alpen kunnen zien liggen! Vanuit de slaapkamer is er dan weer een deur die de woonkamer in leidt, met andere woorden je kunt hier eeuwig rondjes achter elkaar aan lopen zonder elkaar ooit tegen te komen.

Het adres van onze nieuwe woning is Liggeringer Str. 1 (78315, Radolfzell am Bodensee) en ligt letterlijk één straat verder dan het guesthouse. Dit deel van Möggingen grenst aan het Naturschutzgebiet Mindelsee, dus we kunnen vanuit huis nog steeds heerlijke wandelingen maken. Kortom: we hebben het hier prima naar ons zin en hopen dat we hier de rest van de tijd dat we in Duitsland zijn kunnen blijven.

Jonne

Het najaar barst los!

Het is hoog tijd om weer eens een verhaal te schrijven. Er is namelijk weer zoveel gebeurd in de afgelopen twee weken dat ik het al moeilijk meer in één verhaal gepropt krijg. September is inmiddels alweer halverwege en het weer is omgeslagen van warm zomerweer naar af en toe erg nat en zelfs winderig najaarsweer (wind is hier een vrij zeldzaam fenomeen). Ook de najaarstrek van vogels komt inmiddels goed op gang. Sinds een week of drie is Erik met grote regelmaat op het ringstation op Mettnau (een schiereiland in de Bodensee) te vinden. Het instituut heeft toestemming gegeven om het ringstation dit najaar te gebruiken om (trek)vogels te ringen. Voor Erik is dat een mooie kans om één van zijn grootste hobby's uit te oefenen en meteen zijn passie door te geven en de kneepjes van het vak te leren aan andere medewerkers van het instituut. Ook ik ben inmiddels al een keer mee geweest en ik moet toegeven dat het erg leuk is om te doen en dat het ook een erg fijne plek is om lekker buiten te zijn. Ook is het leuk om Erik zo in zijn element te zien als hij trucjes en kennis m.b.t. het ringen van zangvogels over kan dragen aan collega ecologen/ornithologen. Het ringwerk brengt wel zo nu en dan wat onrust met zich mee omdat Erik met enige regelmaat om vijf uur 's ochtend opstaat, maar dat hoort ook wel weer een beetje bij het najaar.

Begin september heb ik nog even een flitsbezoek aan Nederland gebracht. De reden voor dit bezoek had met mijn werk te maken. Ik heb met een aantal collega's een demonstratie van een gloednieuwe radar bijgewoond, die wij (Bureau Waardenburg) als eerste gaan gebruiken en testen. Het was erg leuk om te zien wat die radar allemaal voor nieuwe mogelijkheden biedt! Gelukkig was er naast het werk ook tijd om even wat familie te zien en dat was heel erg fijn. Ik kon alleen niet lang genoeg blijven om alle familie en vrienden te bezoeken, omdat in Duitsland de tweede verhuizing alweer op stapel stond.

De eerste twee dagen na mijn terugkomst in Radolfzell stonden in het teken van inpakken, schoonmaken, verhuizen, weer uitpakken en settelen. Ik ben erg blij dat we nu voorlopig niet meer weg hoeven uit ons huis, want ik moet eerlijk bekennen dat ik dat verhuizen inmiddels wel een beetje beu ben. Het appartement waar we nu verblijven bevalt tot nu toe prima en de eigenaresse van het huis, die boven ons woont, is erg vriendelijk. Ik zal in een volgend blog wat meer vertellen over hoe het appartement eruit ziet. Het is in ieder geval erg fijn om weer terug te zijn in Möggingen.

In het weekend na onze verhuizing (we zijn op vrijdag verhuisd) hebben we vrij veel tijd buiten doorgebracht. Zaterdagochtend waren we op het ringstation in Mettnau, tot het begon te regenen en we de netten dicht moesten doen. Zondag hebben we onze spullen die we in het guesthouse in de opslag hadden gezet opgehaald en uitgepakt. Daarna zijn we samen met een paar vrienden die in het guesthouse verblijven naar Allensbach gefietst. Zij wisten daar een leuk restaurant aan het water te zitten en we hadden allemaal zin in wat beweging. Het was een erg fijne fietstocht met mooi weer en de bestemming was ook leuk. We hebben even in het park gewandeld en hebben daarna met elkaar wat gegeten en gedronken op het terras van het restaurant. We hebben de zon mooi in de Bodensee zien zakken. Het was wel goed te merken dat de herfst voor de deur staat, want het werd 's avonds snel koud en het begint ook alweer snel donker te worden.

Afgelopen week was weer een 'normale' werkweek en die had ik eerlijk gezegd wel even nodig. Het kost even wat tijd om te wennen aan een nieuw huis en na alle drukte van de afgelopen tijd was het wel even fijn om nergens heen te hoeven. Het heeft vrij veel geregend, waardoor het niet erg aantrekkelijk was om naar buiten te gaan. Gelukkig heb ik meer dan genoeg 'binnenklusjes' om mezelf te vermaken. Vandaag (vrijdag 15 september) schijnt de zon echter heel de dag al uitbundig en is het windstil. Ik vond het daarom hoog tijd om weer eens een rondje om de Mindelsee te wandelen.

Ondanks dat het al september is waren er nog vrij veel vlinders rond de Mindelsee te vinden en heb ik zelfs weer een koninginnenpage gezien! Verder heb ik echt genoten van de velden met uitgebloeide zonnebloemen, korenbloemen en andere bloemen. Sommige mensen zullen zich waarschijnlijk afvragen waarom die velden niet netjes leeggeruimd worden, want het ziet er een beetje treurig uit al die zonnebloemen met hangende koppen en bruin en geel uitgeslagen planten. Toch is het zo ontzettend goed dat deze uitgebloeide en inmiddels zaad dragende bloemen er nog staan! Het mag dan voor het oog niet zo mooi zijn, het gehoor wordt echter getrakteerd op een luid gekwetter en gefluit! Het is namelijk razend druk in die velden met allemaal meesjes, groenlingen, putters en vinken, voor wie het één groot feestmaal is. Het was heerlijk om tussen die wolken druk kwetterende vogeltjes heen te lopen. Onderweg had ik ook nog een leuke ontmoeting met een eekhoorntje die ik per ongeluk heel dicht genaderd was. In het bos was goed te zien dat het afgelopen weken van tijd tot tijd geregend heeft, er waren namelijk overal en nergens paddestoelen uit de grond geschoten. Het bos deed daardoor echt al herfstig aan, ook al zijn de bomen nog grotendeels groen.

Ik ben benieuwd wat de herfst ons hier verder nog gaat brengen, hij is in ieder geval goed begonnen.

Jonne

EOU in Turku, afscheid van het guesthouse en bezoek van Mark, Noor & Toby

Anderhalve week na ons uitstapje naar Liechtenstein bracht ik Erik naar het vliegveld in Zürich, omdat hij voor vijf dagen het zuiden van Duitsland zou verruilen voor de stad Turku in Finland voor het congres van de EOU (Europese Ornithologische Unie). We zijn eraan gewend dat Erik zo nu en dan een paar dagen niet thuis is in verband met een symposium, cursus of congres, maar toch was dit een beetje anders. Het was voor het eerst dat ik in Duitsland alleen zou zijn en aangezien er geen familie, vrienden of collega's in de buurt wonen moest ik deze dagen toch op een andere manier invullen dan ik normaal gesproken in Nederland doe. Ook voor Erik was het een beetje onwennig en het werd echt even naar toen bleek dat een uur voordat Erik in Turku aankwam een man een aantal mensen had neergestoken op het plein vlakbij zijn hotel. De terroristische aanslagen in Europa kwamen zo ineens veel dichter bij dan gewenst. Gelukkig verliep het congres verder wel goed en heeft Erik weer leuke contacten en inspiratie opgedaan.

Ik heb gedurende Erik's afwezigheid twee avonden doorgebracht met een gezellige club mensen die (allemaal tijdelijk) bij het Max Planck Instituut in Möggingen (Radolfzell) werken. De eerste avond hebben we een typisch Italiaans gerecht gegeten (parmigiana, een soort lasagne van gefrituurde aubergine), klaargemaakt door zes Italianen. Het was erg gezellig met een internationaal gezelschap bestaande uit Italianen, Brazilianen, Grieken, een Spaanse, een Britse en natuurlijk ikzelf uit Nederland. Een paar dagen laten hebben we met deels hetzelfde gezelschap in de tuin van het guesthouse gebarbecued. Eens in de maand komt een lokale jager op het instituut langs en verkoopt vlees van een ree of wild zwijn. Deze keer had de jager ree in de aanbieding waarmee wij een feestmaal op de barbecue klaar hebben gemaakt. Dat waren twee erg gezellige avonden.

Woensdagavond 23 augustus heb ik Erik weer opgehaald op het vliegveld in Zürich. Inmiddels was ik druk bezig met het inpakken van onze spullen want op vrijdagochtend 25 augustus moesten we vóór 09:00 uit ons appartement in het guesthouse vertrokken zijn. Op dit moment wordt er een cursus gegeven op het instituut, waarvoor het hele guesthouse was volgeboekt en waardoor wij niet langer konden blijven. Wij hadden inmiddels wel al een eigen appartement geregeld in Möggingen, maar daar kunnen we pas op 8 september terecht. Gelukkig hebben we voor de periode van twee weken dat we nog onderdak nodig hadden een mooi appartement in Radolfzell gevonden waar we vrijdagochtend 25 augustus in zijn getrokken. Het is een beetje onhandig dat we nu twee keer moeten verhuizen, maar het kon nou eenmaal niet anders.

Het appartement in Radolfzell is aanzienlijk groter dan ons appartement in het guesthouse. Helaas is het wel op de bovenste verdieping van het gebouw, onder het dak, waardoor het op zonnige dagen erg warm wordt. Voor het eerst in maanden hebben we weer de luxe van een echte woonkamer met een bank! Verder hebben we een prima badkamer en drie slaapkamers tot onze beschikking, dus we hebben geen klagen. Het is ook wel leuk om een tijdje in de stad te wonen waar we zowel het oude stadscentrum als een gigantisch grote supermarkt en de Bodensee op loopafstand hebben. Toch vinden we het ook helemaal niet erg om straks weer terug te verhuizen naar het rustige Möggingen, waar we net een beetje ingeburgerd waren.

Toen we goed en wel onze spullen naar ons nieuwe tijdelijke appartement hadden gebracht stonden Mark, Noor en hun nieuwe hond Toby voor de deur voor een paar gezellige dagen aan de Bodensee. Het was erg fijn om Mark en Noor weer te zien en ook leuk om kennis te maken met Toby. We hebben twee warme dagen samen doorgebracht waarin we hebben geluncht aan de Bodensee, in een waterfiets op de Bodensee hebben gevaren, hebben gezwommen en spelletjes hebben gespeeld. Natuurlijk zijn we ook weer even in de haven bij Moos gaan kijken en hebben we Mark en Noor Möggingen laten zien. Het was een erg gezellig weekend en een welkome afleiding van de verhuizing naar de stad.

Jonne

Liechtenstein en de zoektocht naar het goudooghooibeestje

Volgens de weersvoorspellingen beloofde zaterdag 5 augustus een schitterende dag te gaan worden. Erik wilde graag nog een keer vlinders kijken in de Alpen, dus we besloten er weer eens een dagje lekker op uit te trekken. Dit keer was Liechtenstein de bestemming. We reden door Zwitserland langs de zuidkant van de Bodensee en arriveerden binnen twee uur op de plaats van bestemming voor die ochtend: een moerasgebiedje langs de Rijn in Liechtenstein. Toen we de auto uitstapten zagen we meteen het eerste mooie schouwspel. In de graslanden rond de parkeerplaats foerageerden namelijk vele tientallen ooievaars. 

We wandelden enkele uren door het zonovergoten dal en speurden de kruidenrijke, natte graslanden af op zoek naar verschillende soorten vlinders. We zagen meteen grote aantallen blauwoogvlinders en vonden na een tijdje zoeken ook verschillende pimpernelblauwtjes. We hebben mooi kunnen zien hoe deze blauwtjes hun eitjes afzetten op de toppen van de bloemen van de grote pimpernel en Erik heeft dit zelfs kunnen fotograferen. Ook de vogels lieten ons niet in de steek. We zagen o.a. paapjes, roodborsttapuiten en een grauwe klauwier. Het was ons echter nog niet gelukt om onze doelsoort te vinden: het goudooghooibeestje. Dit is een zeldzaam vlindertje dat alleen zeer plaatselijk voorkomt en DE reden dat we dit keer naar Liechtenstein waren gegaan om te vlinderen. 

Erik begon na ruim twee uur zoeken al redelijk nerveus te worden en er was nog geen steeds spoor van het kleine bruine vlindertje te bekennen. Maar... toen we samen het zoveelste weiland afspeurden vloog daar toch ineens een klein bruin vlindertje tussen de blauwoogvlinders en de pimpernelblauwtjes. Ik zag hem niet goed genoeg om hem te determineren, maar Erik zag hem ook heel even zitten en kon de gouden oogjes op de buitenzijde van de vleugels zien. Wauw, gevonden! Helaas verloren we het vlindertje daarna uit het oog en konden we het ook niet makkelijk terug vinden. Dat was jammer want Erik wilde wel heel graag een foto van deze soort maken. Aangezien het hartstikke lekker weer was vond ik het niet erg om er nog wat extra tijd en moeite in te steken. We speurden en speurden en net toen we het bijna op wilden geven zag ik ineens dat kleine bruine dingetje weer ruzie maken met een paar blauwoogvlinders. Erik had hem gelukkig ook snel in de kijker en wist razendsnel een paar foto's te maken. Gelukt! Toen we de foto's beter bekeken zagen we dat het een heel erg afgevlogen exemplaar betrof. Dit betekent dat de vleugels al heel erg versleten zijn. Aangezien begin augustus het einde van de vliegperiode van deze soort is, zou dit zomaar het laatste nog levende exemplaar van dit seizoen kunnen zijn. Heel erg opgelucht en blij met de productieve ochtend liepen we na drie uur intensief vlinderen terug naar de auto. 

Omdat we die ochtend vroeg vertrokken waren (je wilt geen risico's nemen op zwarte zaterdag) hadden we nog een hele middag voor ons en we waren het nog lang niet zat! Erik besloot daarom de bergen in te rijden. We reden door Vaduz, de hoofdstad van Liechtenstein. Ik durfde te zweren dat ik nog nooit van Vaduz had gehoord, maar volgens Erik moet ik dat toch echt op de basisschool geleerd hebben. Bezienswaardigheden waren de grote kerk in het centrum en de burcht die op een berghelling is gepositioneerd, zodat het een mooi uitzicht over de stad moet hebben. Na Vaduz reden we een steil weggetje op dat naar Malbun leidde, een dorpje boven in de bergen. Onderweg genoten we van het mooie uitzicht. Eenmaal bij Malbun aangekomen bleek daar een lokaal festival aan de gang te zijn met eten, muziek en een ezelrace!? Wij waren echter niet voor het festival gekomen, wij wilden gewoon hoog in de bergen ook nog een wandeling maken om wat extra vlindersoorten te scoren. Net onder Malbun vonden we een mooi bergpad. Het stikte hier van de erebia's (een familie met heel veel op elkaar lijkende vlindersoorten). Daarnaast vonden we ook nog een paar verschillende soorten dikkopjes en een rotsvlinder. We maakten een leuke wandeling door alpenweides en door het bos en hoorden en zagen met regelmaat groepjes kruisbekken overvliegen. 

Na deze tweede wandeling van de dag vonden we dat we wel een traktatie verdiend hadden, dus we zochten in Malbun een terrasje op waar we hele dure (maar ook hele lekkere) grote ijsjes hebben gegeten. Tsja je moet wat met de Zwitserse franken die je nog over hebt. Erik slaagde er zelfs in om op het terras, door een spleet tussen twee zonneschermen heen, twee steenarenden te vinden die boven de berg rondcirkelden. Het kon niet op!

Het was bijna half vijf toen we besloten de terugweg weer te aanvaarden. Omdat het zulk ontzettend lekker weer was en omdat het weleens de laatste mooie dag zou kunnen zijn die we dit jaar in de Alpen doorbrachten, besloot Erik de toeristische route naar huis te nemen. We reden in Zwitserland nogmaals een berg op, ditmaal richting Voralp. De weggetjes werden steeds smaller, maar het uitzicht was schitterend. We stopten nog even op een parkeerplaatsje bij een bos om een klein wandelingetje te maken. Dat leverde nog weer een aantal nieuwe vlindersoorten op, waaronder de bosrandparelmoervlinder. Ook zagen we een bruine glazenmaker, een grote libel met mooie bruingekleurde vleugels. 

Helaas bleek het weggetje boven op de berg dood te lopen, waardoor we weer helemaal terug moesten rijden, maar we hadden geen spijt van deze mooie omweg. De terugweg duurde nog wat langer dan gepland door een afgesloten tunnel en een enorme regenbui die ons zicht zelfs even verminderde tot hooguit een meter. Moe maar heel erg voldaan arriveerden we om een uur of acht 's avonds weer in het guesthouse, waar Erik meteen aan de slag ging met het bewerken van zijn foto's en het determineren van de vlinders. We bleken een mooie soortenlijst voor Liechtenstein bij elkaar gevlinderd te hebben. Deze trip was meer dan de moeite waard!

Jonne

Vlinders en vogels op de vorstelijke verhoging

Vorige week vrijdag hadden we Marlouke, Leon en de kinderen uitgezwaaid en zaterdag hadden we midden op de dag verplichtingen, dus we vonden het zondag hoog tijd om weer eens een dagje te ‘touren’. We waren al een paar keer in het Zwarte Woud geweest, maar pas één keer iets verder naar het westen doorgereden. Net voorbij Freiburg ligt de Rijnvallei, ingeklemd tussen het Zwarte Woud in Duitsland en de Vogezen in Frankrijk. Deze laagte heeft een eigen microklimaat waardoor het er net iets warmer is dan in de rest van Zuidwest-Duitsland, maar de enige keer dat we hier eerder waren had het de hele dag geregend. Door het iets warmere klimaat komen hier een paar vogelsoorten voor die elders in Duitsland schaars zijn, zoals de Bijeneter en de Hop. Ook voor vlinders, onze nieuwe doelsoortengroep, is het een interessante regio.

Dé plek om die vogel- en vlindersoorten te zoeken is een opmerkelijk heuvellandschap midden in de vallei, gevormd door oeroude vulkanen: de Kaiserstuhl. Op de hellingen van de heuvels zijn overal terrassen aangelegd met wijngaarden en ook de vriendelijk ogende dorpjes in dit gebied hebben een grote aantrekkingskracht op Duitse, Nederlandse en Franse toeristen. We hadden bedacht dat we hier zeker nog een keer heen moesten met mooier weer. Het aantal weekenden in het zomerseizoen is beperkt, dus we hoefden niet lang na te denken of we de rit van bijna 2 uur ervoor over hadden.

We besloten te gaan wandelen in het natuurgebied Badberg in de Kaiserstuhl. De grazige heuvels hier zijn rijk aan bloemen en verspreid staan er wat struiken en bosjes. Ideaal voor vlinders. Hoewel er een harde wind stond (daar houden vlinders niet zo van), was het wel lekker warm en vooral op de bloeiende wilde marjolein zaten volop vlinders. Eerst fotograferen, dan (thuis) determineren was de strategie. Voor de ‘gewone’ soorten was dat natuurlijk niet nodig: Bruin Zandoogjes, Bosparelmoervlinders en Icarusblauwtjes maakten ook hier de dienst uit. Een bijzondere soort waar we naar uitgekeken hadden, de Blauwoogvlinder, was ook talrijk. Achteraf bleken we ook een aantal verschillende blauwtjes en andere vlindersoorten op de foto te hebben gezet.

Al wandelend en fotograferend genoten we van het landschap en de vergezichten, de groene terrassen die artistieke lijnen in het landschap vormden, en de pittoreske dorpjes. De voorspelde buien die over de Vogezen zouden komen binnendrijven, bleven gelukkig beperkt tot een paar druppels en een dreigende lucht. Het duurde niet lang voordat ik het kenmerkende geluid van Bijeneters hoorde en even later zagen we een groepje vliegen boven een wijngaard. Deze prachtige vogels met turquoise buik, gele keel en doorschijnende roodbruine vleugels foerageren in de lucht op vliegende insecten. Ze broeden hier in holtes in de verticale lösswanden, die zijn ontstaan bij de aanleg van de terrassen. Het zijn geweldig kleurrijke, energieke vogels die nooit vervelen.

Na de mooie wandeling besloten we in het dorpje Altvogtsburg wat te gaan drinken en toen bleek dat ze bij het restaurantje aalbessentaart hadden, hebben we daar ook maar een stukje van genomen. Het koolzuurhoudende water dat ze hier in Duitsland in vruchtensap mengen zorgde voor wat extra verfrissing. Wat eerst op ons overkwam als een rare gewoonte, bleek ineens iets om thuis bij warm weer ook eens uit te proberen. Is dat het eerste teken van integratie?

Op de terugweg naar Möggingen kregen we te maken met een aantal onhandige omleidingen en toen we eenmaal bij het stadje Donaueschingen uitkwamen, besloten we om voor de laatste keer vandaag de toerist uit te hangen. Waar Jonne eerder al verbaasd was dat we de Donau overstaken (“Dat is toch een rivier in Oost-Europa?”) en licht teleurgesteld was over haar formaat (“Is dit nou die schönen blauen Donau?”), viel alles op zijn plaats toen ze erachter kwam dat de rivier hier begint. Net ten oosten van Donaueschingen vloeien de Brigach en de Breg samen (de “Brigach-und-Breg-Zusammenfluss”) en vormen vanaf dat punt de Donau, na de Wolga de langste rivier van Europa. De plek op zichzelf stelt niet erg veel voor, maar mocht ik ooit eens in de Donaudelta bij de Zwarte Zee komen, is het toch leuk dat je ook een keer helemaal bij het begin van de rivier gestaan hebt.

Tevreden en voldaan kwamen we aan het einde van de middag weer terug in ons appartement in het gastenverblijf in Möggingen. Ons dagje Zuidwest-Duitsland was weer een mooie aanvulling op de reeks belevenissen tijdens ons Duitsland-avontuur. We proberen zoveel mogelijk te profiteren en te genieten van onze tijd hier en hopen dat jullie ook een beetje kunnen meegenieten via de verhalen en de foto’s!

Erik

Familie Brouwer op bezoek

De laatste week van juli was lekker druk en erg gezellig, doordat Marlouke, Léon, Pepijn en Sepp een week van hun vakantie bij ons aan de Bodensee doorbrachten. Na een lange autorit arriveerden ze zaterdagmiddag 22 juli in Immenstaad waar ze op een vakantiepark verbleven. Wonder boven wonder hadden ze nog genoeg energie over om ons meteen te ontmoeten, dus Erik en ik zijn die middag naar Immenstaad gereden voor een gezellig weerzien. We vinden het echt heel bijzonder dat we zoveel bezoek krijgen en ieder weerzien is op zijn eigen manier weer heel erg leuk. Dit keer werden we begroet door een enthousiast gestuiter van Pepijn en Sepp die na een dag stil zitten waarschijnlijk blij waren dat ze even de benen konden strekken.

De volgende dag (zondag) besloten we te profiteren van het feit dat Erik nog vrij was en van het feit dat het een droge dag leek te gaan worden. We hebben de hele dag met elkaar opgetrokken in de omgeving van onze woning in Möggingen. We hebben een fijne wandeling gemaakt door het dorp en nabij de Mindelsee en hebben 's middags in de tuin van het guesthouse wat badminton gespeeld. Aan het eind van de middag zijn we naar de Buchensee gegaan waar de mannen een duik hebben genomen. Pepijn durfde samen met Léon en Erik zelfs helemaal naar het vlot in het midden van het meer te zwemmen! Marlouke en ik besloten dat we het ook wel af konden met alleen wat pootjebaden. We sloten de dag af met een gezellig etentje in Liggeringen bij een leuk restaurant waar ze flammkuchen (een soort Duitse pizza) als specialiteit hebben.

De daaropvolgende dagen waren helaas een beetje koud en er viel ook vrij veel regen. Erik werd daarnaast ook nog eens ziek, dus moesten we het even wat rustiger aan doen. Donderdag was Erik (net) weer genoeg opgeknapt om er weer een dagje op uit te gaan met de familie Brouwer. We hadden afgesproken om elkaar om 09:30 te ontmoeten bij het Wild- und freizeitpark Allenbach. Volgens de weersvoorspellingen zou het rond die tijd droog worden en ook de rest van de dag droog blijven. Helaas duurde het zo'n twee uur langer voor het echt droog werd, maar dat mocht de pret niet drukken, we gingen er gewoon voor! In het dierentuintje hebben ze verschillende soorten Europese dieren die je ook nog eens mag voeren. Zeker voor kleine kinderen als Pepijn en Sepp is het best indrukwekkend om zo dicht bij grote dieren te kunnen komen. Naast verschillende soorten herten, geiten en wilde zwijnen bezit de dierentuin ook bruine beren en een lynx die zich allemaal erg mooi en van dichtbij lieten bekijken.

Naast de dieren is er in het park ook een grote speeltuin te vinden. 's Middags vermaakten Sepp en Pepijn zich prima op de verschillende glijbanen, wipwappen en schommels. Ze hadden zelfs een hele grote glijbaan waar ook wij (volwassenen) ons even op hebben laten gaan. Achterin het park rijdt ook een open treintje waar we natuurlijk ook een ritje in moesten maken. Rond 15:00 zijn we bij een roofvogelshow gaan kijken. We zagen onder andere heel erg mooi een Siberische oehoe die vlak voor ons op een bankje kwam zitten. Helaas ging al deze opwinding aan Pepijn en Sepp voorbij, zij maakten van de gelegenheid gebruik om even een tukje te doen. We sloten de dag af met een etentje bij het naastgelegen Gästhaus Möggingen en gingen moe en voldaan naar huis.

Vrijdag was het alweer tijd om afscheid te nemen. Wij werden door Marlouke en Léon getrakteerd op een etentje in Meersburg. Overigens een heel erg leuk stadje waar ik als het even kan graag nog eens wat langer een kijkje zou willen nemen. We hebben heerlijk gegeten en hebben zo met elkaar een hele gezellige week afgesloten.

Jonne

Cultuurverschilletjes

Erik en ik verblijven inmiddels alweer drie maanden in Zuid-Duitsland. In de afgelopen maanden hebben we ons een redelijk beeld kunnen vormen van de lokale gewoontes en gebruiken. Ondanks dat Duitsland ons buurland is en er ook veel dingen hetzelfde zijn, zijn er ook een aantal opmerkelijke cultuurverschilletjes. Het leek me leuk om eens een paar van die verschillen te benoemen in een blogje.

Biercultuur - Duitsland kent een echte biercultuur. Om te beginnen is het al wennen dat een standaard biertje 0,5 L is en niet zoals wij gewend zijn 0,3 L of minder. Bij het eten (lunch of diner) wordt hoofdzakelijk bier gedronken, wijn is hier veel minder gebruikelijk. Naast het gewone bier zijn hier ook witbier en radler erg populair. Ik vind het leuk om vooral de lokale brouwsels te proberen en daar zijn er genoeg van. Zo kun je in een grotere supermarkt al snel uit vier verschillende soorten 'Bodensee-radler' kiezen. Sap drinken ze hier ook op een aparte manier. Ze noemen het 'schorle' en dat betekent dat ze het sap mengen met bruisend water. Het is even wennen, maar zeker als het gaat om de wat zuurdere sappen zoals appelsap is het eigenlijk wel lekker fris.

Salade eerst - Als je in een restaurant een hoofdgerecht bestelt waar een salade bij zit, dan krijg je die salade bijna altijd voordat je de rest van je gerecht krijgt. Soms wachten ze zelfs met het opdienen van de rest van het gerecht tot je de salade op hebt. Ik vind dit persoonlijk een enigszins ongezellige manier van eten, zeker als niet iedereen een salade bij het hoofdgerecht heeft. Als ik het goed begrepen heb is het idee erachter dat het gezond is om met de salade te beginnen, omdat dan je spijsvertering op een goede manier wordt geactiveerd (o.i.d.). Er zal wel een kern van waarheid in zitten.

Varkensvlees - Duitsers zijn echte vleeseters. Mocht je dan denken dat je in ieder restaurant een goede biefstuk kunt krijgen dan heb je het goed mis. Een goede schnitzel staat daarentegen eigenlijk overal op de kaart. Er wordt hier heel veel varkensvlees gegeten en eigenlijk heel weinig rundvlees. Het assortiment in de supermarkt is ook echt anders. Dingen die bij ons veel verkocht worden als tartaartjes, rundervinken en bieflappen zijn hier eigenlijk niet te krijgen. Daarentegen liggen er wel heel veel verschillende soorten varkensfilets in de schappen.

Brood - Eén van de dingen hier die ik het meest irritant vind wat eten betreft, is dat het brood in Duitsland over het algemeen veel rogge bevat. Hierdoor is het gros van het brood naar onze smaak veel te zuur. Gelukkig is er ook lekker brood te koop, maar het is wel hard zoeken. Overigens is het hier ook niet gebruikelijk om met belegde boterhammen te lunchen. Tussen de middag worden er veel salade's en restjes van de voorgaande dag gegeten.

Biologisch eten - Ik vind het altijd leuk om zo veel mogelijk biologisch te eten en te drinken. Dat blijkt hier in Zuid-Duitsland verrassend genoeg veel makkelijker te zijn dan in Nederland. Radolfzell beschikt zelfs over een volledige biologische supermarkt! Ook in de kleine buurtsupers zijn veel biologische producten te koop, terwijl dat in Nederland lang niet altijd het geval is. Wat dat betreft zijn ze hier toch duidelijk al een stapje verder dan wij.

Roken - Wat ik totaal niet verwacht had is dat hier nog veel meer wordt gerookt dan in Nederland. Roken wordt hier ook minder ontmoedigd. Zo vind je bijvoorbeeld verspreid door de dorpen verschillende sigaretten automaten. In Möggingen bijvoorbeeld kun je geen brood of drinken meer kopen, maar hangen wel twee sigaretten automaten in één straat. Ook zag ik in de lokale supermarkt bij de kassa speciale kartonnen hoesjes waarmee je je sigarettenpakje kunt 'pimpen'. Dat is zogezegd een mooie manier om de ontmoedigende teksten op de pakjes niet meer te hoeven zien. Het kan zijn dat ik dat in Nederland gewoon altijd over het hoofd heb gezien, maar het viel me hier ineens op.

Contant geld - Iets wat je ook snel leert is dat het hier nog veel gebruikelijker is om met contant geld te betalen dan in Nederland. Zeker het afrekenen van kleine bedragen wordt eigenlijk niet met de pinpas gedaan. Ook in restaurants is betalen met contant geld meer regel dan uitzondering. Mocht je dan denken dat je ook overal wel geld zult kunnen opnemen dan heb je het weer mis. Zo is het bijvoorbeeld in Möggingen niet mogelijk om geld te halen en zijn veel banken in Radolfzell in het weekend dicht, waardoor ook veel geldautomaten niet bereikbaar zijn.

Fietsen - Er wordt hier nog vrij veel gefietst, in ieder geval meer dan ik had verwacht. Wel is het zo dat vrijwel iedereen op een mountainbike rond rijdt. Ik snap dat ook wel want mijn drie versnellingen zijn eigenlijk niet voldoende voor het heuvelige landschap hier. Overigens zie je hier ook vrij veel elektrische mountainbikes. Dat vind ik dan weer een beetje raar. De meeste fietsers hier dragen een helm en eigenlijk is dat wel verstandig. Heuvelaf kan de snelheid flink oplopen en veel automobilisten weten niet zo goed raad met fietsers. Als een auto een fietser inhaalt gaat hij er meestal met een overdreven ruime boog omheen.

Regeltjes - Helaas blijkt het inderdaad waar te zijn dat Duitsers dol zijn op regeltjes en formulieren. Erik moest hier in Duitsland een bankrekening openen en kreeg alleen daarvoor al een hele map papier mee naar huis. Vervolgens wilde hij ook graag online kunnen bankieren en nee dat kun je niet gewoon simpel online regelen, ook daar komt weer een envelop vol papier bij kijken. Het toppunt van regeltjes vind ik wel de bordjes die op verschillende plekken bij de speeltuintjes in de dorpswijken staan. Zo liep ik in Radolfzell langs een speeltuin met een bordje waarop stond: Toegang alleen voor kinderen tot 12 jaar. Gebruik maken van de speeltuin is toegestaan tussen 08:00 en 12:00 en tussen 14:00 en 20:00. Ik heb hardop staan lachen bij dat bordje. Ik zie een agent al een meisje van 5 bekeuren omdat ze het lef had om om 12:15 van de glijbaan te gaan. Overigens krijgen wij de indruk dat de lokale bevolking zich weinig aantrekt van alle regeltjes.

Ik kan me zo voorstellen dat dit blog over een aantal maanden een vervolg krijgt met nieuwe dingen die ons opgevallen zijn. Voor nu schiet me zo even niets meer te binnen.

Jonne