Erik en ik verblijven inmiddels alweer drie maanden in Zuid-Duitsland. In de afgelopen maanden hebben we ons een redelijk beeld kunnen vormen van de lokale gewoontes en gebruiken. Ondanks dat Duitsland ons buurland is en er ook veel dingen hetzelfde zijn, zijn er ook een aantal opmerkelijke cultuurverschilletjes. Het leek me leuk om eens een paar van die verschillen te benoemen in een blogje.

Biercultuur - Duitsland kent een echte biercultuur. Om te beginnen is het al wennen dat een standaard biertje 0,5 L is en niet zoals wij gewend zijn 0,3 L of minder. Bij het eten (lunch of diner) wordt hoofdzakelijk bier gedronken, wijn is hier veel minder gebruikelijk. Naast het gewone bier zijn hier ook witbier en radler erg populair. Ik vind het leuk om vooral de lokale brouwsels te proberen en daar zijn er genoeg van. Zo kun je in een grotere supermarkt al snel uit vier verschillende soorten 'Bodensee-radler' kiezen. Sap drinken ze hier ook op een aparte manier. Ze noemen het 'schorle' en dat betekent dat ze het sap mengen met bruisend water. Het is even wennen, maar zeker als het gaat om de wat zuurdere sappen zoals appelsap is het eigenlijk wel lekker fris.

Salade eerst - Als je in een restaurant een hoofdgerecht bestelt waar een salade bij zit, dan krijg je die salade bijna altijd voordat je de rest van je gerecht krijgt. Soms wachten ze zelfs met het opdienen van de rest van het gerecht tot je de salade op hebt. Ik vind dit persoonlijk een enigszins ongezellige manier van eten, zeker als niet iedereen een salade bij het hoofdgerecht heeft. Als ik het goed begrepen heb is het idee erachter dat het gezond is om met de salade te beginnen, omdat dan je spijsvertering op een goede manier wordt geactiveerd (o.i.d.). Er zal wel een kern van waarheid in zitten.

Varkensvlees - Duitsers zijn echte vleeseters. Mocht je dan denken dat je in ieder restaurant een goede biefstuk kunt krijgen dan heb je het goed mis. Een goede schnitzel staat daarentegen eigenlijk overal op de kaart. Er wordt hier heel veel varkensvlees gegeten en eigenlijk heel weinig rundvlees. Het assortiment in de supermarkt is ook echt anders. Dingen die bij ons veel verkocht worden als tartaartjes, rundervinken en bieflappen zijn hier eigenlijk niet te krijgen. Daarentegen liggen er wel heel veel verschillende soorten varkensfilets in de schappen.

Brood - Eén van de dingen hier die ik het meest irritant vind wat eten betreft, is dat het brood in Duitsland over het algemeen veel rogge bevat. Hierdoor is het gros van het brood naar onze smaak veel te zuur. Gelukkig is er ook lekker brood te koop, maar het is wel hard zoeken. Overigens is het hier ook niet gebruikelijk om met belegde boterhammen te lunchen. Tussen de middag worden er veel salade's en restjes van de voorgaande dag gegeten.

Biologisch eten - Ik vind het altijd leuk om zo veel mogelijk biologisch te eten en te drinken. Dat blijkt hier in Zuid-Duitsland verrassend genoeg veel makkelijker te zijn dan in Nederland. Radolfzell beschikt zelfs over een volledige biologische supermarkt! Ook in de kleine buurtsupers zijn veel biologische producten te koop, terwijl dat in Nederland lang niet altijd het geval is. Wat dat betreft zijn ze hier toch duidelijk al een stapje verder dan wij.

Roken - Wat ik totaal niet verwacht had is dat hier nog veel meer wordt gerookt dan in Nederland. Roken wordt hier ook minder ontmoedigd. Zo vind je bijvoorbeeld verspreid door de dorpen verschillende sigaretten automaten. In Möggingen bijvoorbeeld kun je geen brood of drinken meer kopen, maar hangen wel twee sigaretten automaten in één straat. Ook zag ik in de lokale supermarkt bij de kassa speciale kartonnen hoesjes waarmee je je sigarettenpakje kunt 'pimpen'. Dat is zogezegd een mooie manier om de ontmoedigende teksten op de pakjes niet meer te hoeven zien. Het kan zijn dat ik dat in Nederland gewoon altijd over het hoofd heb gezien, maar het viel me hier ineens op.

Contant geld - Iets wat je ook snel leert is dat het hier nog veel gebruikelijker is om met contant geld te betalen dan in Nederland. Zeker het afrekenen van kleine bedragen wordt eigenlijk niet met de pinpas gedaan. Ook in restaurants is betalen met contant geld meer regel dan uitzondering. Mocht je dan denken dat je ook overal wel geld zult kunnen opnemen dan heb je het weer mis. Zo is het bijvoorbeeld in Möggingen niet mogelijk om geld te halen en zijn veel banken in Radolfzell in het weekend dicht, waardoor ook veel geldautomaten niet bereikbaar zijn.

Fietsen - Er wordt hier nog vrij veel gefietst, in ieder geval meer dan ik had verwacht. Wel is het zo dat vrijwel iedereen op een mountainbike rond rijdt. Ik snap dat ook wel want mijn drie versnellingen zijn eigenlijk niet voldoende voor het heuvelige landschap hier. Overigens zie je hier ook vrij veel elektrische mountainbikes. Dat vind ik dan weer een beetje raar. De meeste fietsers hier dragen een helm en eigenlijk is dat wel verstandig. Heuvelaf kan de snelheid flink oplopen en veel automobilisten weten niet zo goed raad met fietsers. Als een auto een fietser inhaalt gaat hij er meestal met een overdreven ruime boog omheen.

Regeltjes - Helaas blijkt het inderdaad waar te zijn dat Duitsers dol zijn op regeltjes en formulieren. Erik moest hier in Duitsland een bankrekening openen en kreeg alleen daarvoor al een hele map papier mee naar huis. Vervolgens wilde hij ook graag online kunnen bankieren en nee dat kun je niet gewoon simpel online regelen, ook daar komt weer een envelop vol papier bij kijken. Het toppunt van regeltjes vind ik wel de bordjes die op verschillende plekken bij de speeltuintjes in de dorpswijken staan. Zo liep ik in Radolfzell langs een speeltuin met een bordje waarop stond: Toegang alleen voor kinderen tot 12 jaar. Gebruik maken van de speeltuin is toegestaan tussen 08:00 en 12:00 en tussen 14:00 en 20:00. Ik heb hardop staan lachen bij dat bordje. Ik zie een agent al een meisje van 5 bekeuren omdat ze het lef had om om 12:15 van de glijbaan te gaan. Overigens krijgen wij de indruk dat de lokale bevolking zich weinig aantrekt van alle regeltjes.

Ik kan me zo voorstellen dat dit blog over een aantal maanden een vervolg krijgt met nieuwe dingen die ons opgevallen zijn. Voor nu schiet me zo even niets meer te binnen.

Jonne